Risksiz Proje Olur Mu?

Riskin ne olduğunu hepimiz az çok biliyoruz. Projelerin de risklerle dolu olduğunu biliyoruz. Risksiz proje olur mu? Elbette olmaz J Peki tüm projelerde ortak riskler olduğunu biliyor musunuz? Burada bahsettiklerimiz negatif riskler bu arada. DeMarco ve Lister (Waltzing with Bears, 2003) bu konuyu araştırmış ve sektörü ne olursa olsun tüm projelerde ortak riskler olduğunu saptamışlar. Bunlardan en önemli olanları burada ele alacağız.

• En başta kusurlu tahmin: Projeye veya işe başlarken buzdağının altı görülemediği için, olması gerekenden çok daha iyimser tahminler verilmesi. Bunu çoğumuz görmüşüzdür. Bazen üst yönetimin de baskısıyla gayet iyimser süre ve maliyet tahminleri ortaya çıkar. Ne yazık ki bu projelerdeki en temel risktir.
•  Paydaşlar arası uzlaşı eksikliği: Projedeki farklı tarafların farklı beklentileri ve bu konuda tam bir uzlaşı olmadan projenin hayatına başlaması diğer bir risktir. Beklentileri karşılanmayan taraflar ilerleyen aşamalarda projeye olan desteği kesecektir ve bazı engeller ortaya çıkaracaktır. Tabi ki en kritik paydaş müşteridir, ve onunla uzlaşı önemlidir, bununla beraber diğer paydaşların da beklentilerinin tam olarak anlaşılması ve uzlaşılması olmazsa olmazdır.
•  Kapsam kayması: Projeye başlanırken belirlenen kapsamın öyle veya böyle proje boyunca değişmesi bir başka temel risktir. Proje bütçesi ve süresi kapsamdaki değişimden payını genellikle negatif yönde alacaktır.
• Eleman kaybı: Proje ekibindeki elemanlardan bir veya daha fazlasının işten ayrılması da önemli bir başka risk kaynağıdır. İşten ayrılan eleman beraberinde proje boyunca edindiği bilgi ve tecrübeyi de götürecektir. Yerine yeni kaynak verilse bile bu bilgi ve tecrübeden yoksun olduğu için bir adım geriden başlayacaktır. Proje de işlerdeki gecikme olarak bu riskin gerçekleşmesiyle oluşan sorundan payını alacaktır.
• Üretkenlik dalgalanması: Proje ekibinin üretkenliğinin çeşitli nedenlerle dalgalanması, proje planını gerçekleştirmeyi zorlaştıran bir başka önemli risktir.

Bu riskleri bilmek ve yeni projelere bunu bilerek başlamak bazı avantajlar sağlayacaktır. Riskle birlikte alınacak önlemleri de en baştan belirlemek bu risklerin etkisini azaltmaya veya kaçınmaya katkı sağlacayaktır. Negatif riskleri az ve keyifli projeler yönetmeniz dileğiyle.